3 млрд теңге: Балгерлердің бизнесі жүріп тұр
«Болашағын білгісі келгендер»: қазақстандықтар балгер мен экстрасенстердің қызметіне 3 млрд теңгеге жуық қаржы жұмсаған деп хабарлайды FASTNEWS.KZ — ақпараттық сайты finprom.kz сайтына сілтеме жасап.
2024 жылы бұл саладағы қызмет көлемі 75 есеге өскен
Қазақстанда экстрасенстер, балшылар, астрологтар, нумерологтар және осыған ұқсас мамандар ұсынатын қызметтердің қаржылық көлемі күрт артты. Ұлттық статистика бюросының (ҰСБ) деректеріне сәйкес, 2024 жылы осындай мамандар жалпы сомасы 2,9 млрд теңгеге қызмет көрсеткен. Бұл 2023 жылмен салыстырғанда 75 есе көп (сол жылы небәрі 39,5 млн теңге болған). Бұл – соңғы жылдардағы рекордтық көрсеткіш.
ҰСБ есебінде бұл қызмет түрлері екі санатқа бөлінген:
-
Экстрасенстердің қызметі
-
Астрологтар, спириттер, балшылардың қызметі
Айтарлықтай өсім екінші санатта тіркелген – барлық көлемнің 92,3%-ы немесе 2,7 млрд теңге дәл осы топқа тиесілі. Ал экстрасенстер 225,7 млн теңге табыс туралы есеп берген.
Алайда бұл деректер нақты нарық көлемін емес, тек мемлекет алдында есеп берген және кәсібін заңдастырған мамандардың қызмет көлемін ғана көрсетеді. Қазақстанда балшылар мен емшілердің қызметі лицензияланбайды және нақты реттелмегенімен, олар ресми түрде жеке кәсіпкер (ЖК) ретінде тіркеліп, салық төлей алады. Бұл үшін экономикалық қызмет түрлерінің ұлттық классификаторында (ОКЭД) арнайы код бар — 96.09: «Басқа санаттарға кірмейтін жеке қызметтер».
Неге мұнша өсім болды?
2024 жылы мұндай көрсеткішке бірнеше фактор ықпал еткен:
-
Заңнамадағы өзгерістер: өзін-өзі жұмыспен қамтығандар үшін біріңғай жиынтық төлем (БЖТ) жойылып, жылдық табысы 12 ең төменгі жалақыдан (1 млн тг) асатындар міндетті түрде ЖК ретінде тіркелуі тиіс болды.
-
Сонымен қатар, тұрғындар тарапынан сұраныс өскен.
Google Trends деректеріне сәйкес, «наталдық карта», «тағдыр матрицасын ашу» сияқты сұраныстар 2024 жылы айтарлықтай жиілеген.
Қызметтерді кім сатып алады?
Таңқаларлығы — бұл қызметтердің тек жартысы (1,5 млрд теңге) ғана халық есебінен төленген. Қалған 1,4 млрд теңге ұйымдар мен өзге де көздерден түскен. Бұрынғы жылдарда мұндай бөлініс тіркелмеген еді.
Аймақтық бөлініс
«Талдау» ақпараттық-талдау жүйесі қызмет көлемін аймақтар бойынша да қарауға мүмкіндік береді. Алайда деректер толық емес — барлық өңірлер мен мегаполистер есеп бермеген.
Мысалы:
-
Павлодар облысында — 208,6 млн теңге,
-
Астанада — 679 мың теңге,
-
Алматы бойынша мүлде дерек жоқ, дегенмен дәл осы қалада балшылар мен экстрасенстер туралы жарнама ең көп кездеседі.
Қызмет құны қандай?
Магиялық қызметтердің бағасы өте кең ауқымда. Олар көбінесе маманның жеке брендіне байланысты.
1. Жарнаманы агрегатор сайттарда, әлеуметтік желілерде жариялайтын мамандар:
Бұл санатқа балшылар, емшілер, нумерологтар, тарологтар жатады.
-
Қарапайым карта ашу немесе кофе қоймасында болжау – 3 000 тг
-
Наталдық карта талдауы – 3 500 тг
-
Жеңіл сиқырлы рәсімдер – 5 000 тг бастап
-
Экстрасенсорлық сеанс немесе нумерология бойынша кеңес – 20 000 тг бастап
2. Жеке сайты бар, аты танымал мамандар:
Мұндай балгерлер телеарналарға қатысқан, белгілі клиенттік базасы бар.
-
Көз тиюді кетіру – 30 000 тг бастап
-
Тәуелділіктен арылту – 250 000 тг
-
Жолдасын қайтару – 500 000 тг
-
Бизнесті өркендету (1 жылға) – 400 000 тг
-
Мүлік сатуға көмектесу – мүлік құнының 10%-ы
-
Қара магия, жойқын рәсімдер – 1 млн тг және одан жоғары
Қорытынды:
Қазақ қоғамының белгілі бір бөлігі магия мен мистикалық қызметтерге сенім артып, оған қомақты қаражат жұмсап отыр. Бұл – сұраныс пен заңдағы өзгерістердің қосылуы нәтижесінде пайда болған ерекше әлеуметтік-экономикалық құбылыс.